عفونتهای واژن یکی از شایعترین بیماریهای زنان است و همه بانوان درطول زندگی حداقل یکی دو بار آنرا با شدتهای مختلف تجربه مینمایند. در این مطلب سعی می کنیم تمام آنچه مربوط به بهداشت ناحیه تناسلی وپیشگیری از عفونت میباشد را تشریح کنیم.
عفونتهای واژینال در زنان و راههای مقابله با آن
موقعیت آناتومی دستگاه تناسلی در بانوان به صورتی است که رعایت بهداشت این ناحیه اهمیت زیادی دارد. ازطرفی نزدیک بودن مجرای ادرار و مدخل واژن و مقعد به یکدیگر ریسک ابتلا به عفونت را بالامی برد. و ازطرف دیگر ارتباط جنسی، خونریزی قاعدگی و زایمان از جمله عواملی هستند که این ناحیه راحساس کرده و مراقبتهای خاص خود را میطلبد. عفونتهای دستگاه تناسلی گسترده هستند اما سه دسته رایج تر آنها به شرح زیر است:
- عفونت قارچی
- عفونت باکتریایی
- عفونت انگلی
-
علائم عفونت قارچی
ترشحات یک خانم درحالت عادی به صورت شفاف و بدون بو میباشد که در روزهای مختلف چرخه ماهیانه کمی متغیر است، نیمه اول آن کاملا آبکی و شفاف است و در نیمه دوم کمی غلیظتر و چسبناکتر میشود و بدون سوزش و خارش است. در هنگام ابتلا به عفونت قارچی ترشحات حالت سفید غلیظ، تکه تکه و اصطلاحا به صورت پنیری میباشد و ممکن است با بوی ترشیدگی همراه باشد. خارش هم معمولا در عفونت قارچی رایج است. ممکن است مقاربت دردناک یا سوزش ادرار هم وجود داشته باشد. کسانی که مکررا و زود به زود دچار عفونت قارچی میشوند با عوامل مستعدکننده قارچ در ارتباطند.
این عوامل شامل موارد ذیل است:
- دیابت کنترل نشده
- مصرف طولانی مدت کورتونها
- مصرف قرصهای ضدبارداری
- حاملگی
- کم خونی مزمن
- ارتباط جنسی فراوان و ناسالم
- دوشهای واژینال مکرر
- پوشیدن لباسهای زیر تنگ ومصنوعی
تدابیر درمانی در عفونت قارچی
- درصورت امکان، حذف عوامل مستعدکننده که دربالا ذکرشد
- مراجعه به پزشک واستفاده ازداروی اختصاصی آن
- استفاده ازبتادین وجوش شیرین
-
علائم عفونت باکتریایی
درعفونتهای باکتریایی معمولا فلور طبیعی واژن به هم میخورد. ممکن است بپرسید فلور طبیعی یعنی چه؟ داخل واژن به صورت طبیعی و در همه خانمها تعدادی باکتری بصورت مسالمت آمیز زندگی میکنند و تا زمانی که همه چیز عادی است ضرری برای بدن ندارند این باکتریها باعث میشوند محیط عادی و طبیعی واژن کمی اسیدی باشد. حال اگر آسیبی به این باکتریها وارد شود سلامت واژن بهم خورده و باکتریهای بیماریزا از فرصت استفاده کرده و ایجاد عفونت میکنند.
علائم عفونت باکتریایی:
– ترشحات بدبوی واژن
– مقدار ترشحات کم، یکنواخت، سفید مایل به خاکستری یا زردرنگ میباشد.
– بوی بد ترشحات باکتریایی معمولا متعاقب نزدیکی یا دوران پریود شدیدتر و واضحتر میشود.
تدابیر درمانی درعفونت باکتریایی
- تجویز آنتی بیوتیک که توسط پزشک انجام میشود.
- امروزه قرصهایی هستند که فلور واژن را متعادل کرده و هم به صورت خوراکی و هم واژینال موجودند.
-
علائم عفونت انگلی (تریکومونا )
این انگل در محیط مرطوب و قلیایی رشد میکند و معمولا زوجین هر دو مبتلا میشوند. این عفونت میتواند عامل زایمان زودرس و پارگی کیسه آب هم باشد.
علائم عفونت تریکومونایی:
- ترشحات زرد مایل به سبز و کف آلود و بدبو مثل بوی ماهی
- خارش و سوزش در واژن
- سوزش ادرارگاهی دیده میشود.
- مقاربت دردناک (دربعضی موارد دیده می شود.)
اقدامات درمانی در عفونت تریکومونایی
- تجویز دارو توسط پزشک صورت گیرد.
- مصرف دارو همزمان در زن و شوهر، هردو، انجام شود.
- استفاده از سرکه هم مفید میباشد (نشستن داخل لگن آب وسرکه)
رعایت نکاتی که به پیشگیری از عفونتهای واژن کمک مینماید
- بهداشت فردی، استحمام به موقع، حذف موهای زاید ناحیه تناسلی
- خشک نگهداشتن ناحیه مخصوصا بعد از دستشویی، حمام و استخر
- عدم استفاده از لباسهای زیر تنگ و چسبان و الیاف مصنوعی. بهتر است از شورتهای نخی و آزاد استفاده کنید.
- قبل و بعد از نزدیکی ادرار کرده و خود را بشویید.
- هنگام شستشو مراقب باشید دست را ازعقب به جلو نکشید. زیرا با اینکار میکروبهای ناحیه مقعد را به سمت واژن هدایت می کنید.
- ازنزدیکی هنگام پریود و ارتباط مقعدی پرهیز کنید.
- هنگام پریود، پد و نواربهداشتی خود را زود به زود تعویض نموده و از مصرف تامپون خودداری نمایید.
- لباس زیر خود را زود به زود تعویض نموده و پس از شستشو در آفتاب خشک کنید. درصورت عدم دسترسی به آفتاب آن را اطو کنید.
- اگر واژن شما خشک است بهتر است هنگام ارتباط از ژلهای روان کننده استفاده نمایید تا در معرض زخم و عفونت قرار نگیرید.
- برای شستشوی ناحیه تناسلی به هیچ وجه ازصابون استفاده نکنید زیرا ph واژن را بهم میزند. میتوانید از فومهای ویژه شستشوی این ناحیه استفاده کنید. *لازم بذکراست برای نظافت دستگاه تناسلی نیازی به شستشوی واژن از داخل نیست و کافی است شما فرج و ناحیه تناسلی خارجی را بشویید.
- ویزیتها و چکاپ دوره ای زنان را فراموش نکنید.
- هنگام استفاده از توالتهای فرنگی مشترک، کاور بیندازید و در توالتهای عمومی دستمال مرطوب بانوان همراه داشته باشید.
- از دوش واژینال استفاده نکنید.
- فومهای شوینده بانوان را قبل و بعد از استخر و جکوزی همراه داشته و خود را شستشو دهید.
- بعد از استخر مایوی خود را بخوبی شسته و در آفتاب قرار دهید.
- کسانی که مکررا به عفونتهای واژینال مبتلا میشوند مراقب عفونتهای ادراری نیز باشند و برای چکاپ به متخصص مربوطه مراجعه نمایند.
- به عوامل خطرساز که زمینه ساز عفونتهای واژینال هستند توجه داشته باشید.
فاکتورهای مستعدکننده عفونتهای واژینال درزنان
- دیابت: کسانی که بیماری قند دارند مستعد ابتلا به عفونت واژن هستند و باید در این زمینه احتیاط بیشتری کنند.
- مصرف کنندگان قرصهای ضدبارداری مستعد عفونت هستند.
- دوران حاملگی زمینه ساز عفونت واژن است.
- یائسگی و خشکی واژن مستعد کننده عفونت هستند.
- پریودریسک ابتلا به عفونت را بالا میبرد.
- نزدیکی و ارتباطات متعدد و ناسالم زمینه ساز عفونت واژن است.
رعایت رژیم غذایی میتواند به پیشگیری ازعفونت واژینال کمک نماید
- اگر زیاد به عفونت قارچی مبتلا میشوید از مصرف قند، شیرینی و شکلات اجتناب کنید.
- مصرف سیب زمینی شیرین و سویا و آووکادو برایتان مفید است.
- مصرف غذاهای سرشار از امگا ۳ مثل ماهی سالمون، تخم مرغ و مغزهای آجیل مناسب است.
- سبزیجات دارای برگ سبز تیره مانند اسفناج مصرف کنید.
- عصاره ذغال اخته (بدون شکر) بدلیل داشتن ویتامین ث فراوان وآنتی اکسیدانهای مفید به پیشگیری از عفونت کمک مینماید.
- ماست غیرپاستوریزه بدلیل کمک به حفظ فلور طبیعی و داشتن باکتریهای مفید از موادغذایی بسیار مناسب برای پیشگیری از عفونتهای واژن است.
مشخصات یک شویندهی مناسب برای بانوان:
یک شوینده مناسب برای شستشوی فرج و ناحیه تناسلی خارجی باید دارای مشخصات زیر باشد:
- متناسب باPh طبیعی واژن باشد. (میزانPh طبیعی واژن بین ۳.۸ تا ۴.۵ میباشد.) یک شوینده خوب نباید به فلور طبیعی واژن آسیب برساند و تعادل اسیدیته آن را بهم بزند.
- عاری از مواد مضرشیمیایی مثل کف کنندهها و نگهدارندههای مضر باشد.
- منشا طبیعی یا گیاهی داشته باشد.
- ایجاد آلرژی یا التهاب نکند.
- سازگار با پوست باشد.
- حتیالامکان بدون بو باشد یا رایحه مطبوع و ملایم داشته باشد و حس طراوت به مصرف کننده بدهد.
- ضمن انجام شستشو و نظافت، با داشتن عناصر خاصی از عفونت پیشگیری نماید.
- تحت تستهای درماتولوژی قرارگرفته و تایید شده باشد.
- باعث خشکی پرینه نشود.
فومهای بهداشتی بانوان یونی (UNI)
فومهای بهداشتی بانوان یونی در دو مدل تهیه و عرضه میشوند :
- فوم روزانه حاوی عصاره بابونه، گل همیشه بهار، ویتامینE و آلانتوئین. این محصول دارایPh معادل ۴.۲ میباشد. فاقد الکل و پارابن است. مواد صابونی ندارد وSLS ندارد. (پارابن یک نگهدارنده مضراست که در ایجاد سرطان و حساسیت پوستی نقش دارد.) بابونه خاصیت ضدعفونی کنندگی دارد و گل همیشه بهار ضدالتهاب است ویتامینE و آلانتوئین موجود در آن به نرمی و رطوبت پوست کمک میکند.
- فوم بهداشتی بانوان حساس حاوی عصاره آلوئهورا، عصاره آرنیکامونتانا و ویتامینE. این شوینده دارایPh ۳.۸ میباشد. فاقد پارابن، الکل، مواد صابونی و سدیم لوریل سولفات میباشد. عصاره آلوئهورا مرطوبکننده و عصاره آرنیکا مونتانا (تنباکوی کوهی یا همیشه بهارکوهی) اثر ضد التهاب دارد. فومهای بهداشتی UNI دارای تاییدیه درماتست آلمان هستند.
کاربرد دستمال مرطوب بانوان :
- درمواقعی که دسترسی به آب ندارید میتوانید از دستمال مرطوب برای نظافت ناحیه پرینه استفاده کنید.
- بسیاری از بانوان هنگام پریود و مخصوصا روزهای اول احساس خوبی نسبت به آب ندارند. استفاده از دستمال مرطوب برای زدودن خون و آلودگی از این ناحیه بسیارمطبوع و مناسب است.
- کسانی که بعد از ارتباط به دلایل شخصی یا پزشکی تمایل به ترک بستر ندارند، میتوانند از دستمال مرطوب استفاده کنند.
- کسانیکه تحت درمان با پمادهای واژینال هستند و بعد از مصرف دارو نباید شستشو دهند میتوانند اطراف ناحیه تناسلی را با دستمال تمیز کنند.
- برای بهداشت فردی هنگام سفر در اتومبیل و هواپیما بسیار مناسب میباشد.
دستمالهای بانوان یونی دربستههای ۲۰ برگی و ساشه ای ۱۰ برگی موجود است. در دو مدل حساس و روزانه دردسترس است. نوع حساس حاوی عصاره همیشه بهارکوهی، آلوئهورا، ویتامینE و ماده یونی سوت ای جی ۲۸ میباشد با Ph معادل ۳.۸ نوع روزانه دارای ویتامین E ، وآلانتوئین ، عصاره کالندولا و بابونه است با Ph معادل ۴.۲